ΑΡΘΡΑ

18-4-2023

 JUDO MORE THAN SPORT

Η εμβληματική αυτή φράση, το moto της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Τζούντο, δηλώνει εμφατικά ότι το judo είναι κάτι παραπάνω από ένα άθλημα, κάτι παραπάνω από μία ατομική ή ομαδική δραστηριότητα που αποσκοπεί στην εκγύμναση του σώματος. Εκ πρώτης όψεως η δήλωση αυτή φαίνεται να ενέχει κάποια δόση υπερβολής, αλλά και, ενδεχομένως, ψήγματα αλαζονείας, καθώς εύλογα κάποιος θα αναρωτηθεί, τι είναι αυτό που προσδίδει στο judo αυτήν την ιδιότητα, του, «more than sport». Η απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί να δοθεί μόνο μετά από γνωριμία με το judo, για να γίνει αντιληπτό ότι, αυτό που διακρίνει το judo και το κάνει να ξεχωρίζει από τα άλλα αθλήματα, είναι ότι πρόκειται για ένα άθλημα που περιλαμβάνει τρεις πυλώνες. Σωματική αγωγή, πνευματική εξάσκηση , πολεμική τέχνη!Όλο αυτό όπως εύστοχα διακρίνει η Διεθνής Ομοσπονδία Τζούντο , ισοδυναμεί με την αναδημιουργία ,σε μια περιορισμένη περιοχή (dozo ) των συνθηκών για την ανάπτυξη των ιδανικότερων κοινωνιών στον πλανήτη μας. Το παραπάνω λοιπόν κρύβεται πίσω από το moto. More than sport και το δικαιολογεί απόλυτα.Τεχνικά τώρα είναι βασικό χαρακτηριστικό του judo η πληθώρα των τεχνικών, που διδάσκονται και οι οποίες συντελούν σημαντικά εκτός από την απόκτηση πολύ καλής φυσικής κατάστασης και στην όξυνση του νου, της αντίληψης και των αντανακλαστικών.Και αυτό γιατί στην ύλη που πρέπει να μάθει ο judoka, περιλαμβάνονται τεχνικές ρίψεων, τεχνικές ακινητοποίησης, τεχνικές καθήλωσης με πίεση στις αρθρώσεις (αναφέρομαι μόνον σ’ αυτές που επιτρέπονται στην προπόνηση και στους αγώνες, καθώς υπάρχουν και άλλες που χρησιμοποιούνται μόνον στην αυτοάμυνα), τεχνικές πνιγμών αλλά και κτυπήματα με χέρια και πόδια, αποκλειστικά και μόνο για την αυτοάμυνα. Εκτός λοιπόν από αυτές τις τεχνικές που πρέπει να μάθει ο judoka και στην θεωρία και στην πράξη, θα διδαχθεί και θα εξασκηθεί στις παραλλαγές τους, στους συνδυασμούς διαφόρων τεχνικών μεταξύ τους, ώστε να επιτύχει το καλύτερο αποτέλεσμα, -τη ρίψη ή την παράδοση του αντιπάλου-, θα διδαχθεί και θα εξασκηθεί στις αντιτεχνικές, δηλαδή την αντεπίθεση στην επίθεση του αντιπάλου του. Συνεπώς, γίνεται αντιληπτό ότι η εκμάθηση όλων αυτών των τεχνικών, των παραλλαγών, των συνδυασμών και αντιτεχνικών, απαιτεί συνεχή μελέτη, εξάσκηση του σώματος αλλά και εγρήγορση του νου και όξυνση της αντίληψης. Δεν είμαι σίγουρος αν υπάρχει άλλο άθλημα η ύλη του οποίου να περιέχει τόσες πολλές τεχνικές, όπως το judo. Φυσικά όλα τα αθλήματα έχουν την τεχνική τους, αλλά όχι τέτοια πληθώρα τεχνικών. Οι ικανότητες οι οποίες πρέπει να αποκτηθούν από τους αθλούμενους , απαιτούν ποικιλία μεθόδων άσκησης. Έτσι η άσκηση του Τζούντο έχει αμείωτο ενδιαφέρον και με την πάροδο των ετών αποκτάει ακόμα μεγαλύτερο !Η μέθοδος εξάσκησης είναι οι συνεχείς επαναλήψεις των τεχνικών αυτών, σε στάση και σε κίνηση. Επίσης, η πρακτική εφαρμογή των τεχνικών σε αγώνα με τους συνασκούμενους, με ασφάλεια, σύμφωνα με τους κανόνες του judo και κάτω από τη συνεχή επίβλεψη του δασκάλου, συντελούν στην ανάπτυξη της φυσικής κατάστασης, του ψυχικού σθένους, στην όξυνση του νου και της αντίληψης, των αντανακλαστιών και της μαχητικότητας.Το judo περιλαμβάνει αγώνες (πάλη) μεταξύ των αθλητών σύμφωνα με τους κανόνες της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας που εξασφαλίζουν την ασφαλή συμμετοχή των αθλητών. Η αγωνιστική δραστηριότητα αποτελεί σημαντικό μέρος της προπόνησης στο dojo (αίθουσα εξάσκησης πολεμικών τεχνών), και το αθλητικό Ολυμπιακό κομμάτι του τζούντο είναι και αυτό που παίρνει και την μερίδα Λέοντος στον Διεθνή στίβο . Είναι το περισσότερο αγαπητό γιατί προσφέρει την συγκίνηση του ανταγωνισμού, την πρακτική εφαρμογή αλλά και αποτελεί μία ευχάριστη, ασφαλή ανταγωνιστική δραστηριότητα, με ευγενή άμιλλα. Η νίκη στους αγώνες δεν αποτελεί τον μοναδικό σκοπό αλλά το νόημα των αγώνων βρίσκεται, όπως και σε όλα τα αθλήματα, στην βελτίωση του αθλητή προς την αριστεία σε όλα τα επίπεδα. Διότι στον αγώνα, εκτός από την σωματική προσπάθεια, σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει η εγρήγορση του νου η υιοθέτηση της σωστής και ορθής νοοτροπίας η απόκτηση αρετών και μαζί η βελτίωση των ικανοτήτων της στρατηγικής σκέψης και εφαρμογής της τεχνικής. Από την άλλη μεριά για όσους δεν επιθυμούν να συμμετέχουν σε αγώνες μπορούν με τους τρείς πυλώνες άσκησης radori , kata utshi komi ( μέθοδος προπόνησης) να εξασκούνται στο judo με αποκομίζοντας σωματικό, πνευματικό και ψυχικό όφελος.Όπως έχει πει ο ιδρυτής του judo, JIΓORO KANO, το radori (η ελεύθερη άσκηση με πάλη) είναι μορφή σωματικής και πνευματικής άσκησης καθώς ο judoka πρέπει να αναζητήσει τις αδυναμίες του αντιπάλου του και να είναι έτοιμος να επιτεθεί με όλες τις τεχνικές που διαθέτει, τη στιγμή που η ευκαιρία θα παρουσιαστεί, χωρίς όμως να παραβιάσει τις αρχές του judo. Η άσκηση στο radori τείνει να κάνει τον judoka έντιμο, προνοητικό, προσεκτικό και αποφασιστικό στην ανάληψη δράσης. Ταυτόχρονα ο judoka μαθαίνει να αξιολογεί και να λαμβάνει γρήγορες αποφάσεις και να δρα ταχύτατα, διότι, είτε πρόκειται για επίθεση, είτε για άμυνα, στο radori δεν υπάρχει περιθώριο για αναποφασιστικότητα.Στο αθλητικό επίπεδο το judo αποτελεί ολυμπιακό άθλημα από το 1964, διοργανώνονται συνεχώς διεθνείς και εθνικοί αγώνες, επίσημοι και φιλικοί ώστε οι ενδιαφερόμενοι να στελεχώνουν τις αγωνιστικές ομάδες των συλλόγων τους και να απολαμβάνουν τη συμμετοχή τους στις αθλητικές διοργανώσεις.Το judo εξασκεί όλο το σώμα καθώς σε όλες τις τεχνικές συμμετέχουν ο κορμός, τα χέρια και τα πόδια. Μία συνήθης προπόνηση περιλαμβάνει ασκήσεις γυμναστικής, ενδυνάμωσης, τεχνικές πτώσεων, ασκήσει τεχνικών, στην όρθια θέση και στο «έδαφος», και διάφορες μορφές ελεύθερου αγώνα, radori. Παράλληλα, όμως, καλλιεργούνται η υπομονή και επιμονή, η πειθαρχία, το πνεύμα της ευγενούς άμιλλας με την εφαρμογή των κανόνων της αγωνιστικής εξάσκησης, η ευγένεια και ο σεβασμός στον χώρο που ασκούμαστε, στον δάσκαλο και στους συναθλητές μας. Οκτώ Αξίες – Αρετές καλλιεργούνται με τον πιό φυσικό και απλό τρόπο εξαιτίας της φύσης του αθλήματος. Σεβασμός , Σεμνότητα , Ειλικρίνεια ,Φιλία , Τιμή , Ευγένεια , Αυτοέλεγχος. Αρετές οι οποίες όλες είναι υποκατηγορίες των βασικών αρετών όπως τις όρισε ο Πλάτων και Αριστοτέλης . Φρόνηση Σωφροσύνη Ανδρεία Δικαιοσύνη. Ένα άθλημα κατάλληλο για όλες τις ηλικίες, και για παιδιά, αλλά και για άτομα της τρίτης ηλικία, καθώς οι τεχνικές του και οι μέθοδοι εξάσκησης μπορούν να προσαρμόζονται ανάλογα με την ηλικία. Όπως αναφέρθηκε στην αρχή το judo είναι εκτός από ένα ωραίο, αγωνιστικό άθλημα, είναι ταυτόχρονα και μία δυνατή πολεμική τέχνη, και μία μέθοδος εκπαίδευσης του νου. Είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα φυσικής αγωγής , μιά ολοκληρωμένη πολεμική τέχνη και μιά τέχνη με στόχο την προσωπική βελτίωση και την κοινωνική ευημερία. Ο judoka είναι ένας sportsman, ο οποίος εξασκείται σε ένα άθλημα που γυμνάζει το σώμα, και οξύνει το νου σε όλες τις ηλικίες. Ταυτόχρονα είναι ένας καλά εκπαιδευμένος μαχητής στην άοπλη μάχη. Αλλά κυρίως ένας συνδημιουργός μιάς καλύτερης κοινωνίας! Γι’ αυτό, λοιπόν, χωρίς καθόλου υπερβολή ισχύει οτι το JUDO είναι MORE THAN SPORT.

Δημήτρης Γ. Τσαγκαλίδης6ο DAN

Τσαβίδης Γεώργιος 5ο DAN

JUDO MORE THAN SPORT
Το μαχητικό άθλημα του judo βασίζεται σε θεμελιώδεις αρχές, με πρωταρχική την ισορροπία, δηλαδή την θέση του judoka σε σχέση με το tatami. Η διατήρηση της ισορροπίας είναι αυτή που επιτρέπει τον judoka να αποφύγει μία ανατροπή, ενώ η διατάραξη της ισορροπίας, ή όπως συνήθως αποκαλείται, το σπάσιμο της ισορροπίας, είναι βασικότατο και ουσιώδες στοιχείο για την επιτυχημένη ρίψη. Αντίπαλος ο οποίος διατηρεί την ισορροπία του είναι απίθανο να πέσει έστω κι αν η τεχνική εκτελείται σωστά. Ενώ υπάρχει μόνο μία θέση ισορροπίας, αυτή στην οποία η κάθετη γραμμή της βαρύτητας περνάει από τη μέση της βάσης που σχηματίζεται από τα πόδια και τους μηρούς, αντίθετα, υπάρχουν οκτώ (8) θέσεις ελλιπούς (εσφαλμένης) ισορροπίας. Η διατάραξη της ισορροπίας του αντιπάλου, επιτυγχάνεται με το σωστό kumikata δηλαδή το «πιάσιμο», το κράτημα του judogi και με το kuzushi , δηλαδή το τράβηγμα του αντιπάλου ή την ώθηση (σπρώξιμο). Το τράβηγμα ή η ώθηση του αντιπάλου, μπορεί να γίνει είτε απευθείας από τον επιτιθέμενο, ή σε συνέχεια ενέργειας του αντιπάλου. Πχ, όταν ο αντίπαλος μας σπρώχνει, εμείς στο δικό του σπρώξιμο προσθέτουμε το τράβηγμα και έτσι τον κάνουμε να χάσει την ισορροπία του. Ή όταν μας τράβα, εμείς σπρώχνουμε με αποτέλεσμα να χάσει την ισορροπία του. Το χέρι που έλκει (τραβά) ονομάζεται hikite ενώ το χέρι που υψώνει, ονομάζεται tsurite. Το επόμενο βήμα είναι το tsukuri, δηλαδή η θέση του επιτιθέμενου σε σχέση με τον αντίπαλό του και το τελικό στάδιο είναι το kake, δηλαδή η εκτέλεση της τεχνικής, η ρίψη. Συνεπώς, το τελικό στάδιο, το kake, είναι αποτέλεσμα του σωστού kumikata , του kuzushi και του tsukuri. Η εκτέλεση μιας τεχνικής, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες και γι' αυτό η εφαρμογή της ίδιας τεχνικής παραλλάσσει καθώς εξαρτάται από την κίνηση του αντιπάλου, από την θέση του, από το kumikata που έχουμε εκείνη την στιγμή, αλλά και από το αν εφαρμόζουμε την τεχνική αυτή απευθείας ή ως αντεπίθεση σε τεχνική του αντιπάλου. Στην προπόνηση, όταν κάνουμε utsikomi, συνήθως η εφαρμογή της τεχνικής γίνεται από την ίδια στάση, την shizen hontai, στατικά και με συγκεκριμένο Kumikata. Στο randori όμως ή στον αγώνα, σπανίως η θέση μας είναι η ίδια με αυτή του utsikomi , δηλαδή, στατική, ο ένας απέναντι από τον άλλο και με το κλασικό kumikata. Σχεδόν πάντοτε, ο κάθε αγωνιζόμενος είναι στη θέση είτε jigo tai, δεξιό ή αριστερό, είτε σε shizen tai , δεξιό ή αριστερό, κινείται είτε προς εμπρός, είτε προς πίσω είτε πλάγια, ενώ το kumikata μπορεί να διαφέρει από αυτό που χρησιμοποιούμε στο utsikomi. Επομένως, διαφορετικά θα εκτελεστεί η ίδια τεχνική όταν ο αντίπαλος κινείται προς τα εμπρός, διαφορετικά αν κινείται προς πίσω ή πλάγια. Βέβαια, η ίδια τεχνική δεν μπορεί να γίνει σε κάθε περίπτωση, καθώς εξαρτάται από τη θέση των δύο αντιπάλων τη συγκεκριμένη στιγμή. Επίσης, στον αγώνα μπορεί οι αντίπαλοι να έχουν το ίδιο kumikata, δηλαδή και οι δύο δεξί ή και οι δύο αριστερό (αυτό ονομάζεται ai-yotsu), μπορεί όμως να έχουν διαφορετικό κράτημα, ο ένας έχει δεξί kumikata και ο άλλος αριστερό (αυτό ονομάζεται kenka-yotsu). Οπότε, διαφορετικά θα γίνει η εφαρμογή της τεχνικής αν οι αντίπαλοι έχουν ai-yotsu και διαφορετικά αν έχουν kenka-yotsu. Εξάλλου, διαφορετικά θα εκτελέσουμε την τεχνική αν κρατάμε τον αντίπαλο από το πέτο και διαφορετικά αν τον κρατάμε από το κολάρο.Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι, αν θέλουμε να εμβαθύνουμε στη μελέτη μιας τεχνικής, θα πρέπει, στη προπόνηση, να κάνουμε στατικό αλλά και κινητικό utsikomi, με διάφορες παραλλαγές, διαφορετικές στάσεις του uke, διαφορετικά kumikata, αλλά και εφαρμογή της και απευθείας και ως αντιτεχνική σε επίθεση του αντιπάλου. Δημήτρης Γ. Τσαγκαλίδης6ο DAN